ENKOPREZİS & ENÜREZİS NEDİR ?

Enkopresis (Dışkı Kaçırma)
Çocuklarda herhangi bir organik neden olmadan, 3-4 yaşından itibaren dışkı kontrolünün sağlanamaması ve altını kirletmesi “enkopresis” olarak adlandırılır.
⠀
Enkopresis, enürezis (alt ıslatma) kadar sık görülmez fakat çocuğun psikolojik, sosyal ve akademik yaşamını derinden etkileyebilir. Yanlış tuvalet eğitimi, aile içi çatışmalar ya da ebeveynin aşırı titizliği bu durumun gelişmesinde rol oynayabilir.
⠀

 Çocuğu suçlamak ya da utandırmak yerine, anlayışlı yaklaşmak ve uzman desteği almak çok önemlidir. Çünkü enkopresis, sadece bir “davranış sorunu” değil, çocuğun iç dünyasındaki duygusal yüklerin de bir yansımasıdır.

Enkopresis tedavisinde amaç hem fiziksel düzenlemeyi sağlamak hem de çocuğun psikolojik yükünü hafifletmek. Çünkü bu durum genelde tek başına tıbbi değil, duygusal-psikososyal bir süreçtir. İşte kullanılan yöntemler:

 1. Tıbbi ve Fiziksel Yaklaşım

• Kabızlık kontrolü: Çocukların çoğunda altta yatan kabızlık problemi vardır. Gerekirse doktor gözetiminde laksatif ilaçlar, lifli gıdalar ve bol su tüketimi önerilir.

• Tuvalet rutini: Çocuğa yemeklerden sonra düzenli tuvalet zamanı ayarlanır (ör. her öğünden sonra 5-10 dk).

• Pozisyon desteği: Çocuğun ayaklarını yere basabileceği şekilde tuvalet oturağı veya yükseltici kullanılır.

2. Psikolojik ve Davranışsal Yaklaşım

• Suçlama ve cezadan kaçınma: Çocuğu utandırmak, cezalandırmak veya alay etmek durumu ağırlaştırır.

• Ödül sistemi: Tuvaleti kullandığında veya denediğinde küçük ödüller (çıkartma, yıldız tablosu) verilebilir.

• Duygusal destek: Altını kirletmenin bilinçli bir “inat” olmadığını aileye anlatmak çok önemlidir.

3. Aile ile Çalışma

• Yanlış tuvalet eğitimi düzeltme: Zorlayıcı ya da cezalandırıcı eğitim yöntemleri bırakılmalı.

• Aile içi çatışmaları azaltma: Enkopresis çoğu zaman çocuğun kaygı ve stresinin dışa vurumudur. Aile içi huzur desteklenmeli.

• Anne-baba tutarlılığı: Her iki ebeveyn de aynı yaklaşımı sergilemeli.

 4. Profesyonel Destek

• Çocuk psikoloğu / terapist: Davranışsal terapi, oyun terapisi veya bilişsel-davranışçı terapi kullanılabilir.

• Okulla işbirliği: Öğretmenler bilgilendirilmeli, çocuğa sınıfta güvenli alan sağlanmalı.